‘De molenaar is een cruciale schakel voor smakelijk kwaliteitsbrood’.

Vanuit thuis in Holten kijken we met George en Gerdien Pijnappel naar het molenaarsvak en de twee molens die zij vanuit hun centraal gelegen woonplek beheren. In Vragender voorziet Hofleverancier Korenmolen De Vier Winden zes dagen in de week in een uniek assortiment aan meel en ontbijtgranen voor zowel de regionale als lokale markt. De meer dan honderd jaar oude molen De Hoop in Klarenbeek verkoopt op zaterdagen ook een uitgebreide selectie aan bak- en streekproducten. Die molen draait door de week met hulp van vrijwilligers. 

Nadat vader Bertus in 1983 stierf, kreeg George als tiener het vakmanschap aangeleerd door de ervaren molenaar Frans Gunnewick uit Vragender. Die helpende hand leidde tot een nieuwe familieband nadat Frans een relatie kreeg met George’s moeder, Truus, en het gezin naar Vragender verhuisde.

De Vier Winden had meer productiecapaciteit. Toch hield het molenaarsstel ook molen De Hoop aan, en George ging elke zaterdag mee naar het lintdorp tussen Veluwe en IJssel. In 1992 nam George de molen van zijn moeder over.
Gerdien en hij begonnen er in 1996 de huidige winkel.

De ontwikkelingen binnen het familiebedrijf zijn nauw verbonden met persoonlijke (trieste) gebeurtenissen. In Vragender overleed Annie, de dochter van Frans. Nadat Frans daarop besloot uit de zaak te stappen, namen zus Marianne en haar man Henk Klein Gunnewiek het bedrijf over. George bleef betrokken als molenaarsknecht. Nadat ook Marianne ziek werd en overleed, vroeg Henk George om samen verder te gaan, wat resulteerde in de oprichting van een VOF in 2009.

Met de bijzondere combinatie van moderne technologie en eeuwenoud ambacht werd telkens ingespeeld op de eigentijdse eisen vanuit de afzetmarkt. Als een van de eerste (molen)bedrijven in Nederland behaalde De Vier Winden haar biologische certificaat. Ook grotere biologische bakkerijen wilden graag de unieke eigenschappen van molenaarsmeel benutten in kwaliteitsbrood. George vult aan: “Graan is een natuurproduct. De kunst is om door zorgvuldige graanselectie en aanpassing van de maaltechniek telkens een constante kwaliteit te kunnen leveren.” Dat het bedrijf daarin slaagt, blijkt ook jaarlijks bij de hoge noteringen voor ingezonden meel bij het Ambachtelijk Korenmolenaars Gilde waar George als Meester molenaar bij is aangesloten.

Gerdien, die George in Klarenbeek al volop ondersteunde, is, toen George in 2016 het gehele bedrijf in Vragender overnam, ook in Vragender aan het werk gegaan: “Een familiebedrijf, helemaal een molen, moet blijven draaien, ook als mindere dingen zich voordoen.” George vult aan dat het gevoel van kwetsbaarheid ook leidde tot het besluit om de eenmanszaak om te zetten naar een BV in 2022. “Een actueel thema leidde in 2014 ook al tot de aanbouw van een nieuwe loods. Opnieuw hebben we door onze groei ruimtegebrek. Het realiseren van meer (opslag) capaciteit op eigen terrein verloopt moeizaam door alle regelgeving.

Richtlijnen aan huisvesting zijn er niet alleen vanuit bouwbesluiten. Ook vanuit voedselveiligheid en kwaliteit zijn er telkens uitdagingen om aan de hoge kwaliteitseisen te kunnen voldoen. De molen is vanuit monumentenzorg aan regels gebonden om historie te bewaren. Aan de andere kant hebben we een maalproductie en meelopslag die aan GFSI-eisen moet voldoen.”

George vervolgt: “In 2006 hebben we in een trieste tijd toch doorgezet om ons HACCP-certificaat te halen. Die ging veel verder dan de hygiënecode voor molenaars. En de eisen zijn alleen maar toegenomen nadat bleek dat voor een aantal grote bakkerijen en groothandelaren HACCP niet meer volstond. Toen moesten we over naar FSSC 22000.” In haar functie als kwaliteitsmanager coördineert Gerdien de uitvoering van controle- en inspectietaken: “Veel mensen beseffen niet hoeveel aandacht, tijd en energie een levensmiddelenbedrijf kost. Een natuurproduct moet voedselveilig zijn, dat staat voorop. Om dit aan te tonen moet veel papierwerk worden uitgevoerd. Echte voldoening halen we toch vooral ook uit een heel mooi eindproduct. Het is geweldig om foto’s te ontvangen van mensen die trots zijn op wat ze gebakken hebben, zoals appelplaatkoek. Of de hoge waardering voor ons pannenkoekenmeel. Dat zijn de dingen die ons werk zo leuk maken.”

Daarbij vindt ze dat haar man soms te bescheiden is over zijn rol daarin: “Er wordt door de molenaar gewoon een heel goed product gemaakt waar we meer trots op mogen zijn. Je kan heel mooi graan hebben, maar als de molenaar zijn werk niet goed doet, dan krijg je geen goed brood. De molenaar is een cruciale schakel, iets wat mensen soms vergeten.” George vult aan dat naast sensoriek ook moderne techniek wordt ingezet: “Magneten en metaaldetectie werden al ingezet om ongewenste verontreinigingen te voorkomen. Recent hebben we geïnvesteerd in een kleurensorteerder. Die zorgt dat ook hele kleine onzuiverheden razendsnel eruit worden gehaald, compleet computergestuurd.”

Uitdagingen zijn er ook voor het team dat betrekkelijk van omvang is. George: “Als iemand ziek wordt, moeten we zelf nog meer stappen maken om te voldoen aan de vraag.” Teleurstellend is het dan soms dat ondanks dat je zo je best doet, klanten plotseling afhaken. Gerdien ervaart dat het niet makkelijk is om passie over te brengen: “Toch moeten we inzetten op groei, want stilstand is achteruitgang. En ook het creëren van bewustwording bij het gehele team is telkens een uitdaging.” George vult aan: “Iedere dag is een uitdaging, of het nu gaat om personeel of om aan de kwaliteitseisen te voldoen. De kern van hoe we werken is al meer dan 150 jaar gelijk, maar we blijven investeren in technologie en processen om onze kwaliteit te waarborgen en verbeteren. Vakmanschap en constante aandacht voor kwaliteit zijn de kern van ons succes. We zijn trots op ons werk en blijven streven naar perfectie.”

In meer dan 20 jaar advieswerk voor de molen kan de interviewer van dienst beamen dat dit telkens het streven is. Baanbrekend in het molenaarsvak als het gaat om het behalen van het hoge niveau aan kwaliteits- en voedselveiligheidscriteria en ook telkens open voor verbetersuggesties. Daarbij wordt ook de actie inzet van Gerdien als bijzonder adequaat gezien in het uitdragen van het kwaliteitsbeleid. De interviewer wordt even verlegen als ook de schijnwerper wordt verlegd naar zijn werkzaamheden en de waardering die het echtpaar daarvoor uitspreekt. George zegt: “Die gaat verder dan alleen kwaliteitswerk. Zonder namen te noemen hint je op hoe andere ondernemers bepaalde zaken hebben aangepakt. Zo kunnen we voor onszelf ook een beter beeld scheppen voor een aanpak die bij ons past”.

George sluit af met een zonnig vooruitzicht: “De toekomst ziet er mooi uit. We blijven ons richten op pure producten en constante kwaliteit. Het graan van de boer is de grootste bouwsteen van ons bedrijf. En met onze passie en ons kwaliteitsstreven willen we als familie ook de volgende generatie mogelijkheden op de molen geven”. Zoon Bart woont en werkt inmiddels op de locatie in Vragender waar George het vakmanschap middels ‘training on the job” bijbrengt. Een moderne benaming voor hoe hij dit ook zelf meer dan 40 jaar geleden overgedragen kreeg. Gerdien sluit af met hoe dit praktisch eruit ziet: “Als familie samenwerken gaat over het algemeen goed. Wel waken we ervoor dat werk en privé gescheiden blijft. Op de werkvloer kunnen er spanningen spelen, maar die proberen we daar op te lossen. Thuis moet thuis zijn. Met de broodnodige afstand tot werk.”

https://www.molenaarsgilde.nl/
https://shop.dehoopklarenbeek.nl/’
https://gunnewickdevierwinden.nl/home/