De Europese wetgeving heeft als basisprincipe: de consument mag niet worden misleid. Dat betekent dat de informatie over levensmiddelen precies zodanig moet zijn, dat je als consument weet wat je koopt. De wetgeving die over etiketteren gaat, EU-1169/2011, heet officieel: Verstrekking van Voedselinformatie aan Consumenten. Hierin staat wat er minimaal verplicht is om aan informatie te vermelden, welke uitzonderingen daarop zijn en in welke vorm de informatie moet worden gegeven.  

De NVWA heeft een praktisch handboek gepubliceerd met toelichting en voorbeelden over het geven van informatie via het etiket. Google maar eens op handboek – etikettering – levensmiddelen NVWA.

Wat is ook alweer minimaal verplicht op voorverpakte (consumentenverpakkingen) levensmiddelen? Dat is:

1. benaming van het levensmiddel;
2. lijst van ingrediënten;
3. allergenenetikettering;
4. kwantitatieve ingrediëntendeclaratie (KWID);
5. netto hoeveelheid;
6. houdbaarheidsdatum;
7. bijzondere bewaarvoorschriften en/of gebruiksvoorwaarden;
8. naam/handelsnaam en adres van verantwoordelijke exploitant;
9. land van oorsprong of plaats van herkomst (indien weglating misleidend is);
10. gebruiksaanwijzing als het levensmiddel moeilijk te gebruiken is zonder gebruiksaanwijzing;
11. percentage alcohol voor dranken met meer dan 1,2% alcohol;
12. voedingswaardevermelding.

Wanneer wordt je misleid? Is de aanduiding ‘sinaasappelthee’ misleidend als het product een zwarte thee betreft met een sinaasappelsmaak? Over alle verplichte onderwerpen valt veel te zeggen en te schrijven. Dat doen we hier nu niet, maar 1 onderwerp willen we wel specifiek noemen. Het gaat om het vermelden en het waarschuwen van consumenten ten aanzien van allergenen.

Vanaf 1-1-2026 is het niet meer toegestaan om een waarschuwende tekst op de verpakking te zetten, zoals ‘wordt geproduceerd in een fabriek waar ook pinda wordt verwerkt’. Producenten moeten (binnen de mogelijkheden) alles in het werk stellen om kruisbesmetting met allergenen te voorkomen, waardoor aan de limieten (referentiewaarden) kan worden voldaan. Een waarschuwende tekst kan en moet dan achterwege blijven. Indien om bepaalde, goed onderbouwde redenen niet aan de referentiewaarden kan worden voldaan, mag een simpele tekst worden gebruikt: kan … (allergeen) bevatten.

Wat heeft u op de etiketten vermeld, en is het nodig deze aan te passen vóór 1-1-2026? Graag adviseren wij u hierover.

Naast het handboek etikettering van de NVWA verwijzen we ook graag naar de website van Allergenen Consultancy, over meer toelichting op het nieuwe allergenenbeleid.